“Hãy chọn không bị tổn thương – và bạn sẽ không cảm thấy tổn thương”, triết gia Marcus Aurelius từng nói. Quả thực, ông đã có một nhận định sâu sắc.
Bạn có đang tự giới hạn bản thân?
Bạn có đang tự giới hạn bản thân bằng những suy nghĩ tiêu cực về bản thân và những sự kiện xung quanh? Đây là vấn đề thường gặp ở rất nhiều người. Thực tế cho thấy, phần lớn những gì xảy ra với chúng ta thường là trung tính hoặc tích cực, nhưng chúng ta lại có xu hướng suy diễn theo hướng tiêu cực.
Có thể bạn đã từng trải qua tình huống này: đang làm việc thì điện thoại báo tin nhắn từ sếp: “Gọi cho anh/chị ngay nhé”. Ngay lập tức, tâm trạng bạn tụt dốc, lòng bàn tay đổ mồ hôi và bạn chỉ muốn làm bất cứ điều gì khác ngoài việc gọi lại cho sếp. Vài phút sau, bạn nhận được tin nhắn khác: “Anh/chị có ý tưởng cho cuộc họp hôm nay, trao đổi với em/mình nhé”.
Tất cả chúng ta đều từng rơi vào tình huống tương tự, bởi vì chúng ta là con người. Trong vòng một tháng qua, có lẽ bạn đã tự tạo ra một câu chuyện trong đầu để phản ứng với một sự việc nào đó. Có thể đó là một email khó hiểu từ khách hàng lớn nhất của bạn, hoặc việc “crush” bỗng dưng ngừng trả lời tin nhắn của bạn. Bạn dành thời gian và năng lượng cảm xúc để lo lắng về điều đó, tạo ra căng thẳng và lo âu cho cả ngày của bạn. Và rồi hóa ra mọi chuyện đều ổn, hoặc thậm chí tốt hơn cả ổn. Bạn cảm thấy nhẹ nhõm, nhưng cũng kiệt quệ cả về thể chất lẫn tinh thần.
Câu chuyện của bạn ảnh hưởng đến bạn như thế nào?
Những câu chuyện tiêu cực mà chúng ta tự kể cho bản thân và củng cố trong nhiều tháng, nhiều năm, thậm chí nhiều thập kỷ – như “Sếp không coi trọng mình”, “Đồng nghiệp chẳng quan tâm”, hoặc “Bố mẹ không bao giờ hài lòng về mình” – có thể gây ra nhiều hậu quả. Chúng khiến chúng ta tin rằng một số thứ đơn giản là không thể thay đổi, không thể tốt hơn được nữa. Chúng ảnh hưởng lớn đến hạnh phúc, sự tự tin, khả năng phục hồi, các mối quan hệ và sức khỏe tinh thần của chúng ta.
Những câu chuyện này đan xen với những niềm tin hạn chế của chúng ta, ảnh hưởng đến cách chúng ta cư xử trong hiện tại, và do đó, ảnh hưởng đến những gì có thể xảy ra trong tương lai. Chúng tự duy trì và kìm hãm chúng ta khỏi việc tạo ra cuộc sống mà chúng ta mong muốn và đạt được những mục tiêu của mình.
đọc thêm:
Bạn có quyền lựa chọn!
Bạn không thể kiểm soát người khác và nhiều hoàn cảnh, nhưng bạn có 100% quyền lựa chọn cách nhìn nhận của mình. Triết gia Marcus Aurelius đã từng nói: “Hãy chọn không bị tổn thương – và bạn sẽ không cảm thấy tổn thương. Đừng cảm thấy tổn thương – và bạn sẽ không bị tổn thương”.
Khi bạn chọn một góc nhìn tích cực hơn, những thay đổi tích cực sẽ lan tỏa mạnh mẽ. Hãy bắt đầu bằng cách hiểu rõ nguồn gốc của những câu chuyện bạn đang tự kể cho mình và tác động của chúng trong cuộc sống của bạn.
Sự thật là những điểm dữ liệu không thể chối cãi, không có nhiều cảm xúc hay kịch tính. Còn góc nhìn của bạn là một câu chuyện mà bộ não của bạn tạo ra về những sự thật đó. Bộ não là một cỗ máy tạo ra ý nghĩa. Nó thu thập các mẩu thông tin và sử dụng chúng để giải thích thế giới – để tạo ra một câu chuyện. Bộ não làm điều này để nó có thể nhanh chóng giải thích những gì đang xảy ra bây giờ và dự đoán những gì sẽ xảy ra tiếp theo – để giữ cho chúng ta sống sót.
Sự thật hay câu chuyện?
“Tôi đang trong một cuộc họp với tám người” là một sự thật. “Tôi đang làm rất tốt việc chia sẻ ý tưởng của mình với nhóm” là một câu chuyện hoặc góc nhìn (một câu chuyện tốt!). “Tôi bốn mươi tám tuổi” là một sự thật. “Tôi đang già đi” là một góc nhìn. “Anh ấy là quản lý của tôi được ba năm rồi” là một sự thật. “Anh ấy sẽ không bao giờ đề bạt tôi” là một góc nhìn.
Chúng ta thường coi góc nhìn của mình là góc nhìn duy nhất, là sự thật – nhưng thường thì không phải vậy. Nếu một điều gì đó là sự thật, thì không thể có bất kỳ khả năng nào khác, có nghĩa là câu chuyện không thể thay đổi và tương lai không thể khác với quá khứ. Chúng ta sẽ bị mắc kẹt trong câu chuyện đó cho đến khi chúng ta chọn thay đổi nó. Mặc dù chúng ta có thể không kiểm soát được sự thật, nhưng chúng ta có thể kiểm soát câu chuyện mà chúng ta kể cho chính mình và cho người khác. Khi chúng ta làm như vậy, giống như chúng ta đã chọn đeo một cặp kính khác. Chúng ta nhìn thế giới theo một cách khác.
