Chúng ta thường xem việc quản lý tài chính gia đình như một bài toán khô khan: thu nhập trừ đi chi phí, tiết kiệm một chút và dùng số còn lại cho tháng sau. Tuy nhiên, cách tiếp cận này bỏ qua một yếu tố quan trọng: tâm lý con người.
Hàng ngày, chúng ta đối mặt với vô vàn cám dỗ chi tiêu. Ăn nhà hàng hay nấu ăn ở nhà? Mua quần áo mới hay tiếp tục mặc đồ cũ? Bảo dưỡng xe hơi hay để dành tiền đi khám bệnh? Chưa kể đến việc tiết kiệm cho tương lai, mua nhà, nuôi con… Có quá nhiều thứ cần chi tiêu mà tiền thì luôn có hạn.
Kakeibo là gì và cách nó hoạt động?
Kakeibo (kah-keh-boh) là phương pháp quản lý tài chính của người Nhật, được phát triển từ năm 1904 bởi Hani Motoko, nữ nhà báo đầu tiên của Nhật Bản. Kakeibo giúp chúng ta nhìn nhận lại bản chất của vấn đề tài chính và sử dụng tiền bạc một cách hợp lý để chi tiêu thông minh, tiết kiệm hiệu quả và sống hạnh phúc.
Trước khi bắt đầu ghi chép sổ sách, Kakeibo yêu cầu bạn trả lời bốn câu hỏi:
- Thu nhập hàng tháng của bạn là bao nhiêu?
- Bạn muốn tiết kiệm bao nhiêu?
- Bạn đang chi tiêu bao nhiêu?
- Bạn muốn cải thiện điều gì?
Những câu hỏi này không chỉ giúp bạn đặt mục tiêu tài chính mà còn giúp bạn nhận ra giá trị của cuộc sống và cách sử dụng tiền bạc để đạt được những giá trị đó.
Lời khuyên từ các chuyên gia
Chuyên gia tài chính Paula Pant chia sẻ: “Bạn có thể mua được hầu hết mọi thứ nếu có kế hoạch và tiết kiệm, nhưng bạn không thể mua được tất cả mọi thứ.”
Chuyên gia Harumi Maruyama nói thêm: “Tiền không phải là vô hạn. Nó có giới hạn. Tiết kiệm hay phung phí là do bạn quyết định.”
Kakeibo giúp chúng ta hiểu rằng tiền bạc không phải là tất cả, mà chỉ là một công cụ để đạt được cuộc sống viên mãn. Hãy sử dụng Kakeibo để chi tiêu thông minh, tiết kiệm hiệu quả và tận hưởng cuộc sống nhé!
đọc thêm:
4 nhóm chi tiêu chính trong Kakeibo
Đầu mỗi tháng, hãy tính toán thu nhập dự kiến và trừ đi các chi phí cố định như tiền thuê nhà, điện nước, các hóa đơn khác. Số tiền còn lại chính là ngân sách chi tiêu hoặc tiết kiệm của tháng.
Mỗi khi chi tiêu, hãy ghi lại vào sổ và phân loại vào 1 trong 4 nhóm sau:
- Thiết yếu (Essentials): xăng xe, đồ dùng cá nhân, thực phẩm
- Không thiết yếu (Non-essentials): xem phim, ăn hàng, spa
- Văn hóa (Culture): sách vở, bảo tàng, học tập, từ thiện
- Bất ngờ (Unexpected): khám bệnh, sửa xe, quà cáp
Nhiều người thường chia nhỏ chi tiêu ra quá nhiều nhóm, nghĩ rằng như vậy sẽ chính xác hơn. Nhưng thực tế, cách này chỉ khiến bạn rối tung lên và không nắm được tổng quan chi tiêu.
Chia theo 4 nhóm trên, bạn sẽ thấy bức tranh tài chính rõ ràng hơn. Đôi giày mới mua để đi chơi là không thiết yếu, nhưng nếu mua để đi làm thì lại là thiết yếu. Từ đó, bạn sẽ hiểu rõ mình đang tiêu tiền như thế nào và vì mục đích gì.
Ghi chép bằng tay hay kỹ thuật số?
Nhiều người ủng hộ Kakeibo khuyên nên ghi chép bằng tay vì như vậy sẽ nhớ lâu hơn và gắn kết hơn với những gì mình viết. Số khác lại thích dùng ứng dụng bảng tính vì dễ tìm kiếm, phân loại và tạo biểu đồ.
Dù bạn chọn cách nào, hãy đảm bảo đó là phương pháp bạn sẽ sử dụng thường xuyên và ghi lại mọi chi tiêu hàng tháng.
Cuối tháng, hãy xem lại chi tiêu của mình. Tính toán xem bạn đã chi bao nhiêu cho mỗi nhóm và tiết kiệm được bao nhiêu. So sánh kết quả với mục tiêu đã đặt ra.
- Bạn có tiết kiệm được như dự tính?
- Có khoản thiết yếu nào bị bỏ sót?
- Có khoản không thiết yếu nào không cần thiết?
- Có khoản bất ngờ nào tốn kém quá mức?
Nếu đạt được mục tiêu tiết kiệm, xin chúc mừng! Nếu chưa, cũng đừng nản lòng. Hãy xem sổ chi tiêu như một nguồn dữ liệu và sai lầm là bài học để đưa ra quyết định tốt hơn cho tháng sau.
Kakeibo linh hoạt và dễ thích nghi
Kakeibo dựa trên triết lý sống của người Nhật gọi là “Nagomi”, đề cao sự cân bằng, hài hòa và bền vững trong cuộc sống. Kakeibo cũng vậy, không chỉ giúp bạn quản lý tài chính mà còn tạo ra một cuộc sống ý nghĩa và cân bằng. Đó là lý do vì sao có một nhóm chi tiêu dành riêng cho văn hóa, để bạn không bị gò bó bởi tiền bạc mà vẫn có thể tận hưởng cuộc sống và phát triển bản thân.
Bạn có thể thêm nhóm chi tiêu thứ năm, tạo các nhóm tiết kiệm riêng hoặc tách riêng chi tiêu cho sách vở nếu thấy cần thiết. Miễn là những thay đổi đó phù hợp với nguyên tắc của bạn.
Bằng cách loại bỏ những thứ không cần thiết và tập trung vào những điều quan trọng, bạn sẽ tránh được việc tối ưu hóa quá mức và khiến ngân sách trở nên dễ quản lý và tạo động lực hơn. Điều này sẽ giúp bạn chi tiêu một cách có ý thức và có ý nghĩa trong hiện tại, đồng thời tiết kiệm để đảm bảo tương lai vững chắc.
