Chắc những cái liếm láp và đuôi vẫy lia lịa chưa đủ thuyết phục nên các nhà khoa học đã vào cuộc. Và kết quả, chó cưng nhà ta yêu ta thật.
Đã có biết bao câu chuyện về những chiến công mà chó làm vì chủ. Kể từ những chú chó dũng cảm dẫn đội cứu hộ đến chỗ chủ bị thương, cho đến những chú chó anh hùng bảo vệ trẻ nhỏ khỏi thú dữ, chó luôn trung thành và sẵn lòng vì chủ. Nhưng liệu chó làm những điều đó vì yêu chúng ta, hay vì chúng ta là người cho ăn?
Các chuyên gia và nghiên cứu đã khẳng định, chó có thể yêu con người hơn cả thức ăn!
“Tôi hoàn toàn tin rằng chó cưng yêu ta. Không nghi ngờ gì cả”, Clive Wynne, giáo sư tâm lý học tại Đại học bang Arizona và giám đốc Canine Science Collaboratory của trường khẳng định với Live Science.
Tất nhiên, có quan điểm về thú cưng yêu quý của mình thì dễ, nhưng chứng minh điều đó lại không hề đơn giản. Thế nhưng nhiều nghiên cứu đã được thực hiện bởi những người nuôi chó đầy tò mò, và kết quả dường như ủng hộ ý kiến của giáo sư Wynne.
Sau khi chú chó Newton yêu quý qua đời, Gregory Berns, một nhà thần kinh học tại Đại học Emory ở Georgia, đã rất tò mò về cảm xúc và suy nghĩ của loài chó. Vì vậy, ông đã huấn luyện chú chó Callie của mình và những chú chó khác chịu đựng tiếng ồn bên trong máy chụp MRI và phân tích hoạt động não của chúng khi ngửi các mùi hương khác nhau từ những người và chó quen thuộc và không quen thuộc.
Kết quả là, khu vực não liên quan đến khứu giác sáng lên ở tất cả 12 con chó bất kể mùi hương thuộc về ai, nhưng chỉ những mùi hương quen thuộc mới kích thích nhân đuôi, một vùng não liên quan đến các quá trình tinh thần cấp cao hơn như cảm xúc, động lực, phần thưởng và tình cảm lãng mạn (theo nghiên cứu năm 2015 trên tạp chí Behavioural Processes).
Trong một nghiên cứu khác trên 15 con chó được công bố trên tạp chí Social Cognitive and Affective Neuroscience vào năm 2016, Berns nhận thấy 86% số chó có mức độ kích hoạt nhân đuôi tương tự hoặc cao hơn khi được khen ngợi so với khi được cho ăn.
Không cần đến những thiết bị phức tạp, Wynne và các đồng nghiệp cũng phát hiện ra rằng chó có thể thích chủ nhân hơn thức ăn. Trong một nghiên cứu năm 2022 được công bố trên tạp chí Peer J Life and Environment, họ đã thực hiện thí nghiệm đơn giản tại một ngôi nhà ở ngoại ô với gara. Sau khi chủ chó về nhà, một trợ lý đặt một bát thức ăn cách cửa 2 mét trong gara, trong khi chủ nhân đứng cách cửa 2 mét theo hướng ngược lại.
“Kết quả là 8 trên 10 lần, chó chọn chủ nhân”, Wynne cho biết.
Takefumi Kikusui, một nhà nghiên cứu tại Trường Thú y thuộc Đại học Azabu ở Nhật Bản, cũng phát hiện ra rằng chó sẽ rơi nước mắt khi đoàn tụ với chủ sau một thời gian dài xa cách, nhưng sẽ không có phản ứng tương tự khi gặp lại một người khác mà chúng quen biết (theo nghiên cứu năm 2022 được công bố trên tạp chí Current Biology).
Wynne còn muốn đi xa hơn bằng cách xem những người bạn tốt nhất của con người sẵn sàng làm gì để thể hiện tình yêu của mình. Lấy cảm hứng từ những câu chuyện về những chú chó đào bới tìm chủ sau các cuộc không kích ở London trong Thế chiến II, Wynne đã cho chủ nhân của 60 chú chó trèo vào hộp và giả vờ như đang gặp nạn để xem thú cưng của họ có giải cứu họ không. Khoảng 1/3 số chó đã làm như vậy (theo nghiên cứu năm 2020 được công bố trên tạp chí PLOS One).
“Nghe có vẻ hơi thất vọng nhỉ? Còn 2/3 số chó kia thì sao? Chúng không quan tâm ư?”, Wynne đặt câu hỏi.
Có thể là chúng quan tâm, nhưng không thể tìm ra cách chui vào hộp ngay cả khi chúng biết thức ăn yêu thích của mình đã được đặt vào đó.
Tuy nhiên, Wynne cũng nhanh chóng chỉ ra rằng tình yêu mà chó dành cho con người không phải là duy nhất. “Chó được sinh ra với khả năng phi thường để hình thành mối liên kết tình cảm mạnh mẽ với các thành viên của bất kỳ loài nào mà chúng gặp trong ba tháng đầu đời”, ông nói. Vì vậy, nếu một chú chó con được sinh ra trong trang trại, nó có thể dành tình cảm sâu sắc cho cừu, bò hoặc thậm chí mèo như đối với người nông dân.
Wynne cho biết, MRI và các thí nghiệm có kiểm soát không phải là cách duy nhất để xác định cảm xúc của chó đối với chủ.
“Tôi nói với mọi người, hãy nhìn vào những sự kiện hàng ngày” như khi bạn đi làm về. “Nếu bạn có một chú chó, nó sẽ đợi ở cửa và vẫy đuôi. Bạn hoàn toàn có thể tin rằng chú chó đang bày tỏ cảm xúc mạnh mẽ khi được đoàn tụ với bạn.”
