Hơn 200 km ngoài khơi Na Uy, dự án Sleipner – nhà máy thu giữ và lưu trữ carbon đầu tiên trên thế giới – đang âm thầm hoạt động. Sleipner mỗi năm chôn vùi khoảng 1 triệu tấn CO2, góp phần nhỏ bé vào cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.
Tuy nhiên, lượng khí thải toàn cầu năm ngoái vẫn đạt mức kỷ lục 35,8 tỷ tấn. Theo các nhà khoa học, với tốc độ này, chúng ta chỉ còn khoảng sáu năm trước khi nhiệt độ Trái Đất tăng 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp.
Để đạt mục tiêu giảm một nửa lượng khí thải CO2 vào năm 2030 và không còn phát thải ròng vào năm 2050, nhiều công nghệ thu giữ, sử dụng và lưu trữ carbon (CCUS) đã được triển khai. Các công nghệ này thu giữ CO2 từ các nhà máy điện, quy trình công nghiệp hoặc trực tiếp từ không khí, sau đó sử dụng hoặc lưu trữ chúng.
Tuy nhiên, CCUS vẫn còn gây tranh cãi. Nhiều người cho rằng công nghệ này chỉ là “bình mới rượu cũ,” chưa thực sự giúp thế giới từ bỏ nhiên liệu hóa thạch. Thực tế, phần lớn CO2 thu giữ được sử dụng để khai thác thêm dầu mỏ, làm trầm trọng thêm vấn đề biến đổi khí hậu.
Hơn nữa, các công ty nhiên liệu hóa thạch thường tài trợ cho các nghiên cứu về CCUS, khiến nhiều người nghi ngờ về tính khách quan của các nghiên cứu này.
Theo Viện CCS Toàn cầu, hầu hết trong số 41 dự án CCUS thương mại đang hoạt động đều liên quan đến sản xuất, khai thác hoặc đốt cháy nhiên liệu hóa thạch. Ngay cả dự án Sleipner cũng không ngoại lệ.
Tuy nhiên, không phải tất cả các dự án CCUS đều phục vụ cho ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch. Nhiều dự án mới đang được triển khai với mục tiêu duy nhất là thu giữ và lưu trữ CO2.
Dù vậy, một số nhà phê bình vẫn nghi ngờ về tính hiệu quả của các phương pháp này. Liệu chúng có thể lưu trữ đủ CO2 để đóng góp đáng kể vào việc giảm thiểu biến đổi khí hậu hay không?
CCUS có thực sự là giải pháp cho biến đổi khí hậu hay chỉ là một “liều thuốc an thần” tạm thời? Câu trả lời vẫn còn bỏ ngỏ.
