Trái Đất đang ngày càng mất cân bằng, những ngày dài ra và trục quay của hành tinh cũng bị lệch đi. Thủ phạm không ai khác chính là biến đổi khí hậu do con người gây ra.
Ban đầu, những thay đổi này sẽ rất nhỏ, khó nhận ra. Nhưng về lâu dài, chúng có thể gây ra hàng loạt hệ lụy nghiêm trọng, từ việc phải bớt đi vài giây mỗi năm, cho đến làm xáo trộn các chuyến du hành vũ trụ và ảnh hưởng đến cả lõi Trái Đất.
Ngày dài thêm do băng tan
Một ngày trên Trái Đất kéo dài khoảng 86.400 giây. Tuy nhiên, thời gian chính xác để hành tinh của chúng ta hoàn thành một vòng quay có thể thay đổi vài phần nghìn giây mỗi năm do nhiều yếu tố. Ví dụ như hoạt động của các mảng kiến tạo, sự thay đổi trong lõi Trái Đất, hay lực hấp dẫn từ Mặt Trăng.
Biến đổi khí hậu do con người gây ra là một yếu tố khác có thể làm thay đổi độ dài ngày. Và các nhà khoa học mới chỉ bắt đầu nhận ra mức độ ảnh hưởng của nó trong những năm tới.
Trong vài thập kỷ qua, tốc độ băng tan ở các vùng cực, đặc biệt là Greenland và Nam Cực, đã tăng nhanh chóng do sự nóng lên toàn cầu, dẫn đến mực nước biển dâng cao. Phần lớn lượng nước này tích tụ gần xích đạo, khiến Trái Đất phình ra một chút ở giữa. Điều này làm chậm quá trình quay của hành tinh, giống như khi một vận động viên trượt băng dang tay ra thì sẽ quay chậm lại.
Trục Trái Đất lệch đi
Trong một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí PNAS vào ngày 15 tháng 7, các nhà khoa học đã sử dụng một chương trình trí tuệ nhân tạo tiên tiến để dự đoán sự thay đổi của vòng quay Trái Đất theo thời gian.
Kết quả cho thấy, ngày của chúng ta sẽ dài thêm trong tương lai. Chương trình mới này cũng đưa ra những ước tính chính xác hơn về tốc độ dài ra của ngày theo thời gian.
Cùng nhóm nghiên cứu này cũng công bố một nghiên cứu khác trên tạp chí Nature Geoscience vào ngày 12 tháng 7. Nghiên cứu chỉ ra rằng, lượng nước tăng lên gần xích đạo đang khiến trục quay của Trái Đất dịch chuyển, làm cho các cực từ ngày càng lệch xa trục hơn mỗi năm.
Hệ quả khôn lường
Một trong những ảnh hưởng dễ thấy nhất của việc ngày dài ra là chúng ta có thể phải đưa ra khái niệm “giây nhuận âm”. Tức là thỉnh thoảng sẽ bớt đi một giây trong một số ngày trong tương lai để điều chỉnh cho phù hợp.
Ngoài ra, những thay đổi này còn có thể ảnh hưởng đến du hành vũ trụ. “Ngay cả khi vòng quay Trái Đất chỉ thay đổi chậm, hiệu ứng này cũng cần được tính đến khi điều hướng trong không gian, ví dụ như khi gửi một tàu thăm dò đến một hành tinh khác,” Benedikt Soja, một nhà khoa học tại ETH Zurich (Thụy Sĩ), đồng tác giả của cả hai nghiên cứu cho biết.
Nhóm nghiên cứu cũng cảnh báo rằng, những thay đổi đối với trục quay của Trái Đất có thể làm thay đổi vòng quay của lõi Trái Đất, từ đó càng làm tăng tốc độ dài ra của ngày. Tuy nhiên, sự tương tác tiềm năng này vẫn còn nhiều điều chưa biết.
Trái Đất trong tay con người
“Con người có tác động lớn đến hành tinh của chúng ta hơn chúng ta nhận ra,” Soja nói. “Và điều này đặt lên vai chúng ta trách nhiệm to lớn đối với tương lai của Trái Đất.”
Những thay đổi dù là nhỏ nhất cũng cần được theo dõi chặt chẽ. Bởi lẽ, ngay cả một hành tinh khổng lồ như Trái Đất cũng đang chịu ảnh hưởng từ chính chúng ta.
