bởi Benjamin Bratz
Điều đáng sợ nhất trong cuộc đời là những thứ mà chúng ta không thể biết trước rằng chúng sắp tới, điều này cũng giống như những con quái vật xuất hiện trong những thước phim kinh dị hay là như những chứng nghiệp ngập vậy. Trong khi những con quái vật trốn dưới gầm giường, TikTok lại ngụy trang thành một phương tiện vô hại dành để thư giãn và tận hưởng – Bạn có thấy nhàm chán không? Bạn có thấy mệt mỏi sau một ngày dài làm việc? Tại sao bạn không sử dụng TikTok để thực hiện một vài thao tác cuộn nhảm nhí, để làm bản thân thấy thú vị và thư giãn?
TikTok mang đến vẻ ngoài hoàn hảo nhằm đáp ứng nhu cầu của những người dùng. Khi lướt TikTok, bạn sẽ bị choáng ngợp bởi những kích thích của cơ quan cảm giác và điều đó khiến tâm trí của bạn không thể thoát khỏi.
TikTok hoạt động giống như một bản sửa lỗi nhanh chóng bởi nó có thể khiến người dùng tạm thời phân tâm khỏi mối quan tâm khác. Nhưng đừng nhầm, những rắc rối vẫn còn đó và càng trở nên tồi tệ hơn khi chúng ta cố gắng gạt chúng sang một bên. Mỗi phiên cuộn sẽ làm quá tải mạch dopamine (hormone tạo khoái cảm), làm giảm khả năng tận hưởng cuộc sống thông qua việc giảm động lực tổng thể và thời gian tập trung. Điều này có nghĩa là chúng ta đang tự giết chính bản thân mình mà không hề hay biết điều đó. Thật sự rất khó để có thể nhận thấy những thay đổi nhỏ trong dài hạn và cách dễ dàng hơn tìm kiếm sự hài lòng trong từng khoảnh khắc trên ứng dụng.
Nền tảng truyền thông xã hội phổ biến TikTok là một cỗ máy tốt được xây dựng để thu hút và giữ chân người dùng bằng mọi giá.
Nhưng điều này có đúng với tất cả các ứng dụng mạng xã hội không?
Chắc chắn! Trong khi Twitter và Instagram chỉ đạt điểm 6 về độ gây nghiện, thì TikTok lại đạt điểm 10. Điều này là do TikTok chỉ dùng một công thức duy nhất và mở rộng nó chỉ với một loại giao diện, loại nội dung và thuật toán được phát triển thêm để gây nghiện. Để làm sáng tỏ mức độ khó thoát khỏi vòng lặp, hãy xem xét các điều dưới đây:
Cơ sở người dùng của TikTok tự hào về thời gian sử dụng trung bình toàn cầu trong quý II năm 2022 là 95 phút/ngày. Điều này có nghĩa là người dùng của TikTok hoạt động tích cực hơn Youtube (74 phút), mặc dù TikTok chỉ chuyên về các clip ngắn từ 15 – 60 giây, trong khi Youtube thì là cha đẻ của những nội dung dài.
Một lần nữa, TikTok không chỉ là một ứng dụng truyền thông xã hội, cho đến nay nó vẫn là thứ gây nghiện nhất. Trong một bài báo, nó thậm chí còn được tâng bốc với cái tên là “Digital Crack Cocaine.”
Vậy TikTok đã làm điều đó như thế nào?
TikTok được tối ưu hóa để có khả năng gây nghiện. Trong phần này, tôi sẽ tập trung vào ba thành phần quan trọng của TikTok để giải thích cách ứng dụng quản lý để gây nghiện. Đó là Thuật toán thông minh (1), Nội dung (2) và Giao diện (3).
1. Thuật toán thông minh & The AI-Powered Slot Machine
Từ những lần tương tác trên nền tảng và dữ liệu thu thập được từ hoạt động trực tuyến, TikTok sẽ lựa chọn các tùy chọn để tạo ra một vòng lặp vô hạn dựa trên các nội dung mà bạn quan tâm. Nếu bạn đã từng sử dụng TikTok, bạn sẽ biết rõ cảm giác như thế nào, mới chỉ có 5 phút thôi và bạn nghĩ bạn sẽ dừng khi buổi chiều đến.
Cũng đáng nói về nguồn cung cấp dữ liệu của TikTok là thuật toán thay đổi có chủ đích loại nội dung bạn gặp phải. Không chỉ về độ dài và thể loại mà còn ở những gì bạn có khả năng sẽ thích nhất. Điều này có nghĩa là đôi khi bạn xem một video làm tăng dopamine của bạn, hoặc cũng có thể vào một lúc khác, nó khiến bạn có trải nghiệm giống như “meh” hơn. Điều này có thể khiến bạn cảm thấy thú vị, giống như bạn đang một cuộc truy tìm kho báu hoặc nói cách khác nó cũng giống như những chiếc slot machine vậy. Nó cực kỳ, cực kỳ nghiện!
2. Nội dung & Sức mạnh của những ánh đèn và âm nhạc
Trong khi Instagram tràn ngập những hình ảnh và Twitter thì lựa chọn các đoạn văn bản ngắn, TikTok lại chuyên về các clip có ánh sáng lấp lánh và bài nhạc kích thích. Dù chúng ngắn đến đâu đi chăng nữa thì, chúng dường như ẩn chứa một ly cocktail có thể khiến bạn bị choáng ngợp.
3. Giao diện được thiết kế để giảm thiểu ma sát hệ limbic
TikTok có thiết kế đẹp mắt giúp giảm thiểu số lượng các yếu tố gây mất tập trung giữa bạn và giao diện. Tâm lý con người nhử chúng ta tìm kiếm con đường ít phản kháng nhất. Và đội ngũ thiết kế của TikTok biết điều này.
VD: kích thước video của TikTok bao phủ toàn bộ màn hình điện thoại, điều này tạo ra trải nghiệm sống động cho người dùng. Bạn thậm chí còn có thể để lại bình luận trong khi video đang phát. Bên cạnh đó, chẳng có thời gian để nghỉ giải lao hay thời gian để cân nhắc gì ở đây cả, và tôi có thể làm chủ thời gian của mình – để đem lại cho bản thân sự kích thích liên tục.
Nghiện TikTok có gì sai?
Định dạng video ngắn của TikTok có sự liên quan đến việc giảm mức độ tập trung. Theo một bài báo trên The Independent, những người sử dụng TikTok hơn 90 phút có thể sẽ thu hẹp khoảng thời gian tập trung tập thể của họ theo thời gian.
Nhưng bằng cách nào?
TikTok đã được chứng minh là đặc biệt trong việc chiếm quyền điều khiển hóa học trong não, khiến các thụ thể dopamine của người dùng nhân lên, bạn càng sử dụng nhiều thì ngày càng nhiều dopamine được kích hoạt.
Trên thực tế, điều này có nghĩa là khi chúng ta càng tiếp xúc nhiều với chất gây nghiện, chúng ta càng khó cưỡng lại sức hấp dẫn của nó. VD, tôi nghi ngờ rằng nhiều người trong số các bạn nghiện cà phê, ban đầu, bạn có thể chọn một tách, nhưng khi nhiều năm trôi qua, bạn thấy mình không thể hoạt động nếu thiếu 2,3,4, và đôi khi thậm chí là 5 tách cà phê mỗi ngày!
Vấn đề ở đây là, nếu bạn đã quen với việc xem nội dung dạng ngắn cực kỳ thú vị, thì bộ não của bạn sẽ có xu hướng tìm kiếm đến những loại nội dung đó. Xét cho cùng, đó là một cách nhanh hơn nhiều để kích thích dopamine của bạn, để nó đạt đến mức cần thiết để gia tăng khoái cảm. Việc tập trung sẽ trở nên khó khăn hơn vì bạn sẽ không nhận được nhiều niềm vui ngay lập tức từ các hoạt động khác (mặc dù về lâu dài, chúng có thể khiến cho cuộc sống của bạn thú vị hơn nhiều).
Một điều phổ biến khác ở những người có khoảng thời gian tập trung ngắn là họ sẽ gặp khó khăn khi xem những bộ phim đòi hỏi sự xây dựng, hay khi đọc một quyển sách vì nó không đủ thú vị. Tóm lại, với những người này, cần có nhiều kích thích hơn để thỏa mãn nhu cầu dopamine, dẫn đến khả năng tập hợp động lực và hứng thú về cuộc sống ít hơn.
Mỗi một người khác nhau sẽ có mức độ nhạy cảm với các chất gây nghiện và mức độ ảnh hưởng của chất này trong suốt cuộc đời khác nhau. Và TikTok đem lại những tiềm ẩn nguy hại đến những nhóm người dùng, đặc biệt là trẻ em và thanh thiếu niên.
Có thể bạn quan tâm:
Lý do thực sự khiến nền kinh tế có thể sụp đổ
Từ dịch Cúm Tây Ban Nha 1918 đến Covid 2019
Blockchain và cách nó thay đổi nền kinh tế và kinh doanh
TikTok chủ động nhắm mục tiêu đến trẻ em và thanh thiếu niên
Mặc dù các nền tảng truyền thông xã hội khác cũng rất nguy hiểm, nhưng một trong những lý do quan trọng khiến TikTok đáng sợ nhất là việc nhắm mục tiêu đến trẻ em và thanh thiếu niên. Do thùy trán của trẻ em chưa phát triển đầy đủ nên chúng dễ bị ảnh hưởng bởi các chiêu trò trên TikTok. Cụ thể hơn, điều này là do chúng thiếu tư duy phản biện và dài hạn.
VD, mỗi khi tôi cố gắng thảo luận về chủ đề này với em gái tôi (14 tuổi), nó đều nhìn tôi một cách kỳ lạ. TikTok rất thú vị và tất cả bạn bè của nó đều sử dụng nó; còn điều gì khác để quan tâm?
Bên cạnh đó, chúng ta đều biết rằng những gì chúng ta đã học hỏi và quen thuộc sẽ ở lại hoặc khó bị loại bỏ hơn đối với những người trẻ. Và điều này làm cho thế hệ gen Z trở thành những người tiêu dùng hoàn hảo cho ngày hôm nay và cho các tiện ích trong tương lai.
TikTok đang hủy hoại cả một thế hệ, tất cả chỉ vì tham vọng kiếm tiền. Dù họ cố gắng duy trì sự bảo vệ trẻ em bằng cách yêu cầu “trên 13 tuổi” khi đăng ký sử dụng.
Nếu họ thật sự quan tâm đến sự an toàn của trẻ em và thanh thiếu niên, họ sẽ làm nhiều hơn mức tối thiểu để tuân thủ các quy định.
Suy nghĩ và kết luận
Những nguy cơ tiềm ẩn của TikTok nằm ở:
(1) Việc sử dụng hiệu quả tâm lý con người để thu hút sự chú ý của những người dùng tiềm năng dưới vỏ bọc của một phương tiện vô hại để giải trí và thư giãn.
(2) Một khi người dùng bị mắc bẫy, sẽ khó mà thoát ra do tính nhạy cảm với dopamine tăng lên theo thời gian, khiến họ không có khả năng tập trung vào những nội dung đòi hỏi sự kiên nhẫn.
Cuối cùng, TikTok nhắm mục tiêu đến những nhóm nhân khẩu học trẻ vì bản thân họ là những người dễ bị lôi kéo.
Bài gốc: The Hidden Dangers of TikTok
Dịch bởi #Chbe