Chào các bạn đến với chuyên mục Thành Ngữ Tiếng Anh của nhóm dịch thuật Lightway. Chuyên mục này sẽ cung cấp miễn phí cho các bạn những bài viết về các idioms và expressions của tiếng Anh. Trong bài học hôm nay, mời các bạn tìm hiểu câu thành ngữ When life gives you lemons.
Có nhiều loại nước cốt trái cây, mà ta hay gọi là si-rô, thường thấy nhất là si-rô cam, táo, nho, chanh, quýt. Trong số đó thì chanh (lemon) xuất hiện trong nhiều câu thành ngữ và cách diễn đạt của tiếng Anh.
Suck a lemon – cắn phải chanh
Cam hoặc nho thì người ta có thể ăn trực tiếp, vì vị ngọt của chúng làm ta dễ chịu. Nhưng chẳng ai cầm quả chanh cắn ăn bao giờ. Chanh rất là chua (sour). Các loại axit bên trong khiến ta không thể nhai nuốt bình thường được. Axit của nó có thể bào mòn cả men răng nếu ta cố ăn.
Vậy nên, ai mà cắn phải miếng chanh thì mặt mày thường nhăn nhó lại. Trong tiếng Anh có câu sucked on a lemonđể nói ai đó nhăn nhó như cắn phải chanh. Ta cũng gọi người đó là sourpuss. Đây là những người lúc nào cũng than phiền và trông chán nản.
Sucking on a lemon (cắn phải chanh) là điều chẳng dễ chịu gì. Người ta lại nói Go suck a lemon! Để bày tỏ sự tức giận. Câu này không lịch sự cho lắm và nghe sẽ hơi trẻ trâu. Bạn cần để ý khi nói.
Buy a lemon – mua phải đồ dỏm
Chẳng ai dở người tới mức cầm trái chanh cắn ăn. Tuy nhiên, chanh lại là loại gia vị quan trọng, nó làm tăng vị và thêm Vitamin c cho các loại thức ăn và nước uống khác. Nhưng trong ngôn ngữ thì lemon lại là từ chỉ một thứ gì đó tồi tệ, bị hỏng, hoặc nghèo nàn.
Chẳng hạn, nếu bạn hand someone a lemon, tức là bạn đã cho họ một thứ gì đó bị hư, hoặc không hoạt động. Hay nói cách khác, bạn đã gạt họ. A lemon cũng có nghĩa là một câu trả lời không thỏa đáng (unsatisfactory answer).
Như ta đã nói, a lemon là từ chỉ thứ gì đó bạn mua mà không xài được. Nó bị hư, bị khiếm khuyết, kém chất lượng. Người Mỹ thường dùng từ lemon để chỉ một chiếc xe mới mua mà bị khiếm khuyết.
Giả sử bạn đến một showroom bán ô-tô và mua một chiếc xe bạn tưởng là tốt. Bạn ngồi lên con xe, lái vòng quanh showroom một vòng, nó hoạt động hoàn hảo. Nhưng trên đường về nhà thì vấn đề mới lò ra. Chân ga bị kẹt. Động cơ bốc khói. Rồi con xe chết máy giữa đường.
You have bought a lemon – bạn đã mua phải đồ dỏm.
Chẳng còn cách nào khác, bạn phải kêu xe kéo tới lôi nó đi sửa. Bạn gọi cho showroom đòi hoàn tiền. Nhưng người ta cười nói: “No way! All sales are final!” (Tiền trao cháo múc rồi còn đòi gì nữa.)
Thành ngữ tiếng Anh:
Cabin fever – Khi bạn phát sốt vì giam mình trong nhà
Thành ngữ No Smoke Without Fire – Không có lửa làm sao có khói
When the Cat’s away, the mice will play – chủ vắng nhà gà mọc đuôi tôm
When life give you lemons…
Trong trường hợp này thì ai mà chả nổi điên. Tiền mất tật mang. Nhưng bạn lại bình tĩnh và tìm ra cách giải quyết. Bạn là nạn nhân trong vụ này, và tự an ủi mình rằng: When life give you lemons, you make lemonade! (Nếu đời mang cho bạn giấm chua, hãy làm thành món mẻ tuyệt vời.)
Trong câu trên thì lemon chỉ một tình huống khó khăn trong cuộc sống. Lemonade là món nước chanh mát lạnh, bạn đã biết cách biến khó khăn thành động lực, biến trở ngại thành cơ hội để vượt qua.
Người ta dùng thành ngữ này để nói về một người có nghị lực và sự lạc quan, dù gặp nghịch cảnh vẫn biết cách xoay sở. Những người biết turn lemons in to lemonade (biến giấm chua thành món mẻ) là những người rất lạc quan. Họ luôn có thái độ can-do attitude (dám chấp nhận).
Đây là một câu thành ngữ với lemon được dùng trong nhiều tình huống. Đôi lúc không nhất thiết phải nói đủ câu, ta chỉ cần nói When life gives you lemons là người ta tự khắc hiểu bạn muốn nói gì.
Trở lại với chiếc xe bị hỏng của bạn. You take the lemon of a car (bạn đã mua phải một chiếc xe dỏm), những bạn sẽ biết cách biến trái chanh chua loét đó thành món nước chanh mát lạnh (lemonade).
Trước tiên, bạn tìm hiểu và nhận ra rằng có một đạo luật tên là lemon law. Tại Mỹ, đạo luật này yêu cầu nhà sản xuất xe hơi hoặc đại lý bán hàng phải đổi hàng, sửa chữa, hoặc hoàn tiền cho người mua nếu họ chứng minh được chiếc xe đó bị lỗi sau khi mua về.
Theo luật lemon law, bạn sẽ lấy lại được tiền. Nhưng chưa hết. Bạn không chỉ có thể chế biến một ly nước chanh, mà còn có thể làm nguyên thùng!
Bằng cách nào? Bạn sẽ cảnh báo tất cả bạn bè họ hàng thân bằng quyến thuộc về đại lý bán xe đó. Bạn viết bài bóc phốt đăng lên fb, đăng báo, phổ biến khắp nơi. Rồi bỗng nhiên báo chí nhận được nhiều email lẫn thư từ phản ánh cùng sự việc giống bạn. Rồi tất cả mọi người cùng nhận ra quyền lemon law của họ và đòi hãng xe phải bồi thường. Chắc chắn, hãng đó phải phá sản.
Như vậy là bạn đã biến một trải nghiệm khó khăn thành một công việc giúp đỡ nhiều người khác. Life gave you lemons and you made lemonade.
Và đó là bài học của chúng ta ngày hôm nay.
