Hãy tránh lỗi lặp từ. Đối với những từ quan trọng, hay từ khóa trong đoạn văn, hãy dành cho chúng không gian phù hợp. Đừng lặp lại một từ trừ khi bạn có chủ ý cụ thể với nó.
Cụm từ “lĩnh vực từ” được dùng để mô tả một xu hướng khi viết. Đó là chúng ta thường hay mắc lỗi lặp từ một cách vô thức.
Các nhà văn có thể lặp từ hoặc cụm từ với mục đích cụ thể nào đó, hoặc tạo điệp ngữ. Abraham Lincoln sử dụng phép điệp ngữ khi nông viết: Government of the people, by the people, for the people, shall not perish from the earth. Chỉ có những biên tập kém cỏi mới gạch bỏ chữ people trong một câu văn hay như thế.
Tuân thủ quy tắc lĩnh vực từ tức là bạn phải nhận ra sự khác biệt giữa lặp từ có chủ ý và lặp từ theo thói quen. Chẳng hạn, ta có một câu văn thế này:
Long sentences creata a flow that carries the reader down a stream of understanding, creating an effect that Don Fry calls “steady advance.”
Đọc đi đọc lại câu văn trên ta sẽ thấy bị lặp từ create trong cùng một câu. Ta có thể cắt bỏ từ creating trong câu trên mà không ảnh hưởng gì tới nghĩa.
Năm 1978 tôi có viết một kết truyện về cuộc đời và cái chết của tác giả Jack Kerouac, một nhà văn đồng hương tại St. Petersburg, Florida. Tôi viết thế này:
How fitting then that this child of bliss should come in the end to St. Petersburg. Our city of golden sunshine, balmy serenity, and careless bliss, a paradise for those who have known hard times. And, at once, the city of wretched loneliness, the city of rootless survival and of restless wanderers, the city where so many come to die.
Vài năm sau nhìn lại, tôi ước đoạn văn trên đã không bị lặp đi lặp lại từ bliss. Tệ hơn là hai đoạn văn trước tôi cũng đã dùng từ này. Có lẽ lý do là vì tôi có cảm giác sung sướng (bliss) trong ánh hào quang tác phẩm của Kerouac.
Tôi có nghe một câu chuyện, tuy không thể xác minh, rằng Ernest Hemingway luôn cố không để lỗi lặp từ trong ít nhất vài trang sách liên tục. Tất nhiên ở đây là chúng ta đang nói tới những từ khóa quan trọng của đoạn văn, còn những từ thông thường như table, rock, fish, river, sea thì khó tránh lặp lại vì ta không có từ nào thay thế chúng.
Ta hãy xem một đoạn văn trích trong tác phẩm A Movable Feast:
All you have to do is write one true sentence. Write the truest sentence that you know. So finally I would write one true sentence, and then go on from there. It was easy then because there was always one true sentence that I knew or had seen or had heard someone say. If I started to write elaborately, or like someone introducing or presenting something, I found that I could cut that scrollwork or ornament out and throw it away and start with the first true simple declarative sentence I had written.
Trong tư cách độc giả thì tôi đánh giá cao cách lặp từ của đoạn văn trên của Hemingway. Tác dụng của nó giống như nhịp trống, âm vang thông điệp mà tác giả muốn truyền tải. Một số từ, như true hoặc sentence – giống như khối kiến tạo và có thể lặp lại để tạo hiệu ứng nhấn mạnh. Những từ khác như srollwork hay ornament thì đặt rất đúng chỗ.
Cuối cùng, hãy để từ “said” yên, đừng cố gắng thay thế nó bằng những từ kì cục như opine, elaborate, chortle, cajole, hay laugh.
Bạn hãy đọc lại những gì bạn đã viết trước đây để xem có đang bị lỗi lặp từ không. Hãy phân chúng làm ba loại: a/ những từ chức năng (said, that), b/ những từ căn bản (house, river), và những từ nổi bật (silhouette, hay jingle).
Nếu đang bị lỗi lặp từ, hãy thử viết lại xem sao.
- Quy tắc 1: Dồn về bên phải
- Quy tắc 2: Dùng động từ mạnh
- Quy tắc 3: Cẩn thận khi dùng trạng từ
- Quy tắc 4: Đặt từ mạnh ở đầu và cuối câu
- Quy tắc 5: Tránh lỗi lặp từ
- Quy tắc 6: Chơi chữ
