Bộ phim Whiplash công chiếu năm 2014 kể câu chuyện về một thanh niên muốn trở thành nhạc sĩ jazz vĩ đại. Nhưng bên cạnh anh ta có một vị đạo diễn âm nhạc luôn luôn nói những điều cay nghiệt với anh.
Trong một phân cảnh, vị đạo diễn đó nói thế này:
There are no two words in the English language more harmful than “Good Job.”
Trong bài viết này chúng ta hãy thử tìm hiểu về hai tính từ rất phổ biến trong tiếng Anh: nice và good. Ta hãy xem thử người Mỹ dùng hai từ này thế nào trong đàm thoại hàng ngày, và trong những tình huống giao tiếp xã hội.
Trước tiên, ta lược lại một số định nghĩa cơ bản
Tính từ là gì?
Tính từ (adjective) là những từ giúp mô tả và cung cấp thông tin về danh từ.
Người ta thường đặt tính từ đứng trước danh từ tiếng Anh, hoặc sau một động từ phi hoạt động (non-action), những động từ như thế ta gọi là động từ nối (như to be).
Trong đàm thoại hàng ngày thì người Mỹ rất thường sử dụng hai tính từ nice và good. Chúng nghe có vẻ tích cực, nhưng ý nghĩa là rất đại khái.
She is a good person.
He is a nice man.
Trong hai câu trên, good và nice đứng trước danh từ person và man. Đó là hai cách nói phổ biến để xã giao nhận xét người khác.
Gợi ý:
Rhyme, rhythem, và verse, nói về thơ trong tiếng Anh
Panic stations nghĩa là gì
Not very good and not very nice
Người Mỹ dùng tính từ good và nice theo cách khác, trong một số cách nói thông dụng. Những cụm từ như not very nice và not very good thường được dùng để mô tả ai đó, hoặc một hành vi nào đó.
Hai cách nói gián tiếp này bày tỏ quan điểm không mấy tích cực về đối phương, và là cách nói nhẹ nhàng.
Ta cùng theo dõi cuộc trò chuyện của hai sinh viên:
1: Have you finished your math homework?
Cậu đã làm xong bài tập toán chưa?
2: No, I’m not very good at math.
Chưa, tớ không giỏi toán lắm.
1: Well, the teacher doesn’t help much…
Thầy không chấp nhận chuyện đó đâu.
2: Yeah, he gave me an F on the last test. He told me my grade in front of the entire class… that wasn’t very nice of him…
Chịu vậy, bài kiểm tra trước thầy cho tớ điểm F, còn công bố trước cả lớp. Hành động ấy không hay ho chút nào.
Trong ví dụ trên, các bạn nghe thấy hai cách dùng not very good và not very nice.
Người Mỹ thường dùng hai cách nói này để thay cho cách nói trực tiếp. Câu nói I’m not very good at mathematics nghĩa là I’m bad at math. Nhưng nếu nói thẳng vậy thì không hay.
Câu nói That wasn’t very nice of him là cách nói giảm thay vì nói thẳng là that was a mean thing to do. (Làm thế chẳng ra làm sao.)
Vậy thì bằng cách sử dụng nice và good trong cách nói gián tiếp thì cậu sinh viên đang cố tỏ ra lịch sự.
Sử dụng Good và Nice trong các tình huống xã hội
Susan Conrad và Douglas Biber là hai chuyên gia văn phạm. Họ nói rằng người dùng tiếng Anh thường dùng good và nice vì lý do xã giao, thường là để khen ai đó, bày tỏ sự đồng tình, hoặc tán thưởng, hoặc biểu lộ phản ứng tích cực.
Ta không thể lấy ví dụ cho hết mọi tình huống, tuy nhiên dưới đây là một số cách dùng của người Mỹ trong các tình huống xã giao.
Good và Nice – Dùng để khen người khác khi họ có gì đó hoặc làm được gì đó.
Chẳng hạn thấy ai đó có đôi giày mới, bạn có thể khen xã giao bằng cách nói Those are nice shoes. Where did you get them?
Hoặc giáo viên cũng có thể động viên học sinh bằng cách nói: You did a very good job on the test.
Ta quay lại với câu thoại ở đầu bài. Người đạo diễn âm nhạc nói với học trò rằng: ‘There are no two words in the English language more harmful than “Good Job.”
Ý của ông ta đó là hãy cẩn thận với những lời khen xã giao, nhiều khi chúng rất có hại. Ông ta tin rằng nghệ sĩ đích thực phải là người có bản lĩnh và vững lòng, bất kế người khác có khen chê thế nào.
Bày tỏ sự đồng tình với các ý kiến
Good và Nice cũng thường được dùng để bày tỏ sự đồng tình với ý kiến hoặc ý tưởng nào đó.
Chẳng hạn bạn đưa ra một ý tưởng, và nếu đồng tình với bạn thì người ta có thể sẽ nói Good idea.
Trong công ty, sếp có thể nói với ai đó That’s a good idea. I like that.
Bạn bè đi ăn với nhau, thì có thể sẽ nói những câu kiểu như:
1: Do you want dessert?
2: Sounds good to me!
Bạn thứ 2 đã đồng ý với ý kiến của bạn thứ nhất bằng cách dùng từ good. Đó là cách nói rất dễ dàng và thân thiện khi bạn đồng ý với người khác.
Lần tới khi xem phim hoặc nghe nhạc, bạn hãy để ý thử xem người ta có dùng good và nice theo những cách đã nói tới trong bài này không nhé. Và hãy cố gắng thực hành thật nhiều.
