Hôm nay chúng ta sẽ nói về tổng thống Martin Van Buren. Ông tuyên thệ nhậm chức tổng thống thứ 8 của Hoa Kỳ vào năm 1837.
Van Buren trước đó đã nhiều năm làm việc cho Nhà Trắng. Ông là thư ký chính phủ của tổng thống Andrew Jackson, và sau đó là phó tổng thống.
Jacksn đã yêu cầu đảng của ông, tức đảng Cộng Hòa, đề cử Van Buren làm ứng viên tổng thống trong cuộc bầu cử 1836.
Họ đồng ý, và Van Buren chiến thắng cuộc bầu cử năm ấy một cách dễ dàng. Nhưng ông thất bại trong cuộc bầu cử tiếp theo, hay tiếp theo, và tiếp theo nữa.
Nhiệm kỳ tổng thống của Martin Van Buren
Trong diễn văn nhậm chức (inaugural speech) năm 1847, Van Buren nói rằng ông là tổng thống Hoa Kỳ đầu tiên sinh ra sau Cách Mạng Mỹ
Ông cũng là tổng thống đầu tiên không thuộc dòng dõi Anh quốc. Tổ tiên của ông là người Hà Lan.
Cho tới nay ông vẫn là tổng thống duy nhất mà tiếng mẹ đẻ không phải tiếng Anh.
Cũng trong diễn văn nhậm chức, Van Buren dự đoán một thời đại tốt đẹp hơn cho Hoa Kỳ.
Nhưng nhiều ngày sau, đất nước xảy ra khủng hoảng kinh tế. Đất nước rơi vào khủng hoảng kéo dài suốt nhiệm kỳ của Van Buren. Đó là lý do tại sao những địch thủ gọi ông là “Martin Van Ruin”.
Suy thoái kinh tế không phải vấn đề duy nhất của Buren. Ông còn phải đối mặt với tranh chấp của Anh liên quan tới biên giới giữa Mỹ và Canada. Mâu thuẫn gần như đã biến thành chiến tranh.
Sự gia Joel Silbey nói rằng hầu hết các chuyên gia đều không nghĩ Van Buren là một tổng thống cương nghị.
Tuy nhiên, Silbey nói, Van Buren để lại một di sản quan trọng đến ngày nay: ông đã tạo ra hệ thống chính trị Mỹ hiện đại.
Thiếu thời
Van Buren được ăn học từ sớm. Cha ông là nông dân và mở một khách sạn tại thị trấn nhỏ ở bang New York. Các nhà lập pháp đôi lúc vẫn đến ở khách sạn này. Nghe ngóng họ nói chuyện giúp vị tổng thống tương lai hiểu biết thêm về chính trị.
Cuối cùng, Van Buren học luật và trở thành luật sư. Trong những năm đầu sự nghiệp, ông bảo vệ nông dân tranh chấp đất đai với các chủ đồn điền. Nhờ thế mà ông được công chúng yêu mến.
Van Buren trở thành quan chức địa phương, rồi nghị sĩ, và thị trưởng New York.
Ở tuổi 24, ông cưới một thiếu nữ bạn thanh mai của ông. Nhưng bà mất vì viêm phổi 12 năm sau đó, để lại cho ông bốn đứa con.
Sử gia Joel Silbey nói rằng tuy Van Buren không tái giá, nhưng ông nổi tiếng là quyến rũ phụ nữ.
Đọc thêm về lịch sử Mỹ:
Pháo đài Sumter, nơi khởi đầu của nội chiến Mỹ
Tổng thống Abraham Lincoln và nước Mỹ chia rẽ
Một tài năng chính trị
Van Buren có khiếu làm chính trị – tức là, ông xây dựng được nhiều mối quan hệ và hình thành vây cánh.
Sử gia Joel Silbey nói rằng mọi người đều biết và mến Van Buren. Ông nồng nhiệt và thân thiện. Ông cố tách riêng cuộc sống chính trị và làm ăn. Hiếm khi thấy ông bắt tay, mỉm cười, hay nói đùa với những người được xem là đối thủ chính trị.
Khả năng giao thiệp của ông trở thành một công cụ đắc dụng. Trước Van Buren, thậm chí ngay các nhà làm luật đến từ cùng một đảng cũng hoạt động độc lập. Mỗi người có một niềm tin riêng, phe phái riêng, và hậu thuẫn riêng. Van Buren đã kết nối họ với nhau.
Trước tiên ông xác định những người đi theo tư tưởng của Thomas Jefferson: ủng hộ quyền của bang và các nông dân tự do. Nhóm này trở thành Đảng Cộng Hòa sau này (tuy trước đây nó được gọi bằng nhiều cái tên khác nhau).
Van Buren tổ chức các cuộc họp với Đảng Cộng Hòa để nói về niềm tin chính trị của họ. Ông thuyết phục họ ủng hộ cùng các chính sách của Andrew Jackson.
Đôi lúc, Van Buren giúp những người ủng hộ chính sách của Andrew Jackson. Ông giao việc nhà nước cho họ.
Van Buren cũng dùng các cuộc họp để lựa chọn ứng viên tổng thống cho đảng. Quy trình này hiện nay có vẻ bình thường, nhưng vào thời ấy thì không như vậy. Trong cuộc bầu cử năm 1824 chẳng hạn, mỗi đảng có tới bốn ứng viên tổng thống, mỗi người đến từ một miền đất nước.
Hệ thống của Van Buren thậm chí còn trở thành các hội nghị quốc gia mà những đảng lớn của Mỹ còn dùng ngày nay để đề cử ứng viên của mình.
Nhà vận động
Van Buren cũng giúp kiến tạo chiến dịch chính trị hiện đại. Trong những năm 1820, ông thấy rằng nhiều cơ quan cấp bang đang áo đặt một số hạn chế bỏ phiếu của họ. Kết quả là các bang cho phép người nhiều đàn ông da trắng bỏ phiếu hơn. (Phụ nữ và hầu hết đàn ông da đen phần lớn đều bị cấm bỏ phiếu.)
Sử gia Joel Silbey nói rằng Van Buren muốn họp nhóm người bỏ phiếu mới này thành Đảng Dân Chủ. Ông quyết định cải thiện những phương pháp mà các nhóm nhỏ khác đã sử dụng: chạy chiến dịch, diễn thuyết, quy tụ cử trị vào Ngày Bỏ Phiếu.
Silbey giải thích trằng những nỗ lực thuyết phục và vận động cử tri này là rất mới mẻ. Và giờ đây chúng đã trở thành đặc điểm chính của các chiến dịch tranh cử.
Sống bởi gươm, chết cũng bởi gươm
Trong cuộc bầu cử 1840, Van Buren muốn tái cử nhiệm kỳ thứ hai. Nhưng lần này đối thủ của ông đã sử dụng chính những biện pháp chính trị mà ông tạo ra để đánh bại ông.
Silbey nói rằng đảng đối lập mới, khi đó gọi là Whigs, diễn thuyết rầm rộ và tổ chức các chiến dịch nhằm phác họa Van Buren như một tổng thống thấy bại.
Đám đông la ó: “Mattie Van hết xí quách rồi!” hay nói cách khác, ông đã không còn quyền lực hay ảnh hưởng trong chính quyền.
Những người chỉ trích cũng cười nhạo ngoại hình của Van Buren, thậm chí cả quần áo của ông. Họ phác họa ông là một ứng viên trọc phú, thuộc giới thượng lưu. Họ so sánh ông theo kiểu dìm hàng với ứng viên của họ, một anh hùng quân đội tên là William Henry Harrison.
Nhưng chính Van Buren mới là người xuất thân hàn vi, còn Harrison sinh ra đã là đại gia.
Bốn năm sau, Van Buren tiếp tục tranh cử. Lần này, thậm chí cả Andrew Jackson cũng không ủng hộ ông. Thay vào đó, Jackson lại hậu thuẫn cho người đã ủng hộ đạo luật Texas và mở rộng chế độ nô lệ: James Polk.
Dẫu thất bại thảm hại như vậy nhưng Van Buren cũng không muốn dừng sự nghiệp chính trị. Ông lại vận động tranh cử cho kỳ bầu cử 1848.
Lần này, Van Buren rút lui khỏi Đảng Dân Chủ mà chính ông đã thành lập. Ông vận động trong tư cách là ứng viên cho một đảng mới, bài nô lệ, gọi là đảng Free Soldiers.
Nhưng ngay cả các thủ đoạn chính trị cũng không giúp Van Buren thuyết phục được cử tri. Ông không chiến thắng ở một bang nào.
Sau khi thất bại trong lần bầu cử cuối cùng này, Van Buren cuối cùng cũng chị nghỉ hưu. Ông dành thời gian cho con cháu, đi du lịch, và viết hồi ký.
Ông mất ở tuổi 79 do trụy tim.
