Dấu câu để giúp người đọc hiểu chính xác những gì bạn muốn nói. Đặt dấu chấm câu tiếng Anh chính xác sẽ giúp xác định cấu trúc ngữ pháp hoặc logic mà bạn dùng.
In the long history of the world men have given many reasons for killing each other in war: envy of another people’s good bottom land or of their herds, ambition of chiefs and kings, different religious beliefs, high spirits, revenge.
Ruth Benedict
Dấu hai chấm (:) tách câu trên thành hai phần: phần giới thiệu khái quát và phần liệt kê các lý do cụ thể. Dấu phẩy trong phần liệt kê tách rời từng lý do cụ thể. Và dấu chấm kết thúc toàn bộ phát biểu.
Dấu chấm câu tiếng Anh còn báo hiệu những từ hoặc cụm từ quan trọng cần được nhấn mạnh:
In 1291, with the capture of the last great stronghold, Acre, the Moslems had regained all their possessions, and the great crusades ended, in failure.
Morris Bishop
Trong câu trên, Bishop không cần phải đặt dấu phẩy phía trước cụm từ kết để làm rõ văn phạm hoặc tính logic của câu. Mục đích của dấu phẩy này là để nhấn mạnh – tách rời cụm từ đó ra. (Dấu phẩy còn lại trong câu được dùng theo cách bình thường).
Cuối cùng, dấu câu giúp tạp nhịp điệu. Câu sau đây là câu kết trong một bài luận của General Robert E. Lee:
For he gave himself to his army, and to his country, and to his God.
W. K. Fleming
Dấu phẩy tách hai cụm từ có từ nối trong câu trên không cần thiết về mặt văn phạm. Trong một chuỗi có từ nối thì dấu phẩy thường không đi cùng với and. Tuy nhiên câu trên là một câu kết, nhịp điệu cần phải chậm lại. Và dấu phẩy được đặt vào để tạo hiệu ứng đó.
Tất nhiên, cả ba dấu câu này thường xen lẫn nhau. Đôi lúc, dấu phẩy hoặc dấu gạch nối vừa báo hiệu cấu trúc văn phạm vừa đánh dấu điểm nhấn mạnh. Và chỗ nào bạn đặt dấu phẩy thì chỗ đó người đọc sẽ ngừng lại, và vì thế bạn đã tác động đến trọng âm và nhịp điệu của câu.
Hãy nhớ những lý do tồn tại của dấu câu. Đừng tự hỏi những câu hỏi như chỗ này có cần dấu phẩy không? Thay vào đó hãy hỏi chỗ này có cần dấu phẩy để văn phạm chính xác không (hoặc để tạo nhịp điệu hoặc trọng âm đặc biệt cho câu không?). Chẳng hạn như trong ví dụ trên, Bishop không cần đặt dấu phẩy ở cuối câu, chỗ in failure, nhưng dấu phẩy ở đó là cần thiết để tạo trọng âm cho câu mà ông muốn.
Kỹ năng viết:
Cách viết thư khiếu nại bằng tiếng Anh
Những lưu ý quan trọng khi viết writing task 1 thi IELTS
Các quy tắc đặt dấu chấm câu tiếng Anh
Nguyên tắc chung là dấu chấm câu tiếng Anh nên được dùng phù hợp, đơn giản, và rõ ràng. Chỗ này đặt dấu phẩy, chỗ kia đặt dấu chấm phẩy, rồi chỗ này thì đặt dấu gạch nói. Vấn đề không phải là vậy. Vấn đề là bạn muốn gì. Dấu câu là một cái túi chứa đựng lẫn lộn các quy tắc tuyệt đối, các cách thức người ta thường làm, và những lựa chọn cá nhân của bạn.
Ví dụ, một câu phát biểu thì sẽ kết bằng dấu chấm: đây là quy tắc bất di bất dịch. Mặt khác, việc đặt dấu phẩy vào giữa hai mệnh đề có từ liên kết (The sun had already set, and the air was growing chilly) là cách người ta thường làm, không phải nguyên tắc, và những cách thường làm này có thể bỏ qua, nhất là những mệnh đề ngắn. Đôi lúc, dấu phẩy hoặc một dấu khác được dùng theo cách bất thường vì người viết muốn tạo hiệu ứng trọng âm hoặc nhịp điệu đặc biệt (như dấu phẩy trong câu ví dụ bên trên của Bishop).
Tuy dấu câu được các nhà văn dùng khá tự do, theo thói quen và cá tính, nhưng điều đó không có nghĩa là muốn dùng sao thì dùng. Để chấm câu hiệu quả thì bạn phải học để biết khi nào phải áp dụng các quy tắc tuyệt đối, khi nào thì bạn được lựa chọn (và đó là những lựa chọn nào); và khi nào thì bạn có thể áp dụng cách riêng của mình mà không làm người đọc hiểu lầm. Ngoài ra, bạn phải luôn nghĩ tới đối tượng đọc của mình. Những độc giả trẻ, ít đọc thì cần nhiều dấu câu hơn để trợ giúp hơn những người đọc có nhiều kinh nghiệm.
Trong phần đi sâu vào từng loại dấu câu tiếng Anh bên dưới, chúng ta sẽ phân biệt các quy tắc, thói quen, và những bất thường nhưng khả dụng của dấu câu. Sẽ có những chỗ mà việc phân biệt trở nên mơ hồ. Tuy nhiên, để làm rõ vấn đề dấu câu thì một vài lời là không đủ nói hết. Và chúng ta sẽ tìm hiểu các văn bản của những cây bút nổi tiếng để xem họ chấm câu thế nào. Và quy tắc trọng tâm đối với dấu câu đó là tính mạch lạc trong truyền đạt.
Cũng nhớ rằng, viết tới đâu thì chấm câu tới đây, không phải viết xong xuôi rồi mới đi tìm chỗ chấm câu. Dấu phẩy, dấu chấm phẩy, và các dấu khác là phần không thể thiếu của văn phạm và văn phong. Những lỗi thường gặp về dấu câu không chỉ là người viết đã sai quy tắc, mà đúng hơn họ bối rối trong việc cấu trúc câu văn của mình. Để viết tốt, bạn phải chấm câu tốt. Và để chấm câu tốt, bạn phải viết tốt.
Hai loại dấu chấm câu tiếng Anh
Chúng ta có thể chia dấu câu làm hai loại để dễ tìm hiểu: những dấu ngừng nghỉ, và những dấu còn lại. Những dấu ngừng nghỉ (stop) làm đúng công việc mà chúng được đặt tên, tạm dừng hoặc dừng câu văn, câu nói để người đọc theo kịp những gì đang được truyền đạt. Những dấu ngừng nghỉ bao gồm dấu chấm, dấu chấm hỏi (?), dấu chấm cảm (!), dấu hai chấm, dấu chấm phẩy (;), dấu phẩy, và dấu gạch nối. Dịch thuật Lightway sẽ cùng các bạn khám phá loại dấu câu này trước.
Tìm hiểu xong những dấu này thì ta sẽ tìm hiểu đến các dấu khác. Những dấu câu còn lại không có tác dụng ngừng nghỉ câu văn, chúng bao gồm dấu ngoặc đơn, dấu ngoặc kép (trích dẫn), dấu nháy đơn, dấu ngoặc vuông, dấu chấm lửng, các dấu đặt bên trên từ (sắc huyền hỏi ngã). Cùng với những dấu này, chúng ta sẽ xem xét cách viết hoa và gạch chân.
Lightway là nhóm dịch thuật tiếng Anh chuyên nhận dịch tài liệu hợp đồng giá rẻ và chất lượng. Thanh toán sau khi nhận bạn dịch. Đơn giá dịch thuật tiếng Anh theo từ của chúng tôi luôn rẻ nhất thị trường, chỉ 29k/300 từ.
