Câu hỏi gián tiếp trong tiếng Anh là gì?

Phép lịch sự là điều quan trọng trong giao tiếp, bất kể là ngôn ngữ nào. Khi bạn cần nhờ vả hoặc hỏi hạn ai đó thì cần trách nói quá thẳng thừng, mà nên sử dụng cách đặt câu hỏi gián tiếp bằng tiếng Anh. Bài viết này sẽ hướng dẫn các bạn.

Thử tưởng tượng bạn của bạn bắt đầu công việc mới ngày hôm nay. Cô ấy phải đi tàu đến chỗ làm. Cô đón chuyến tàu F đến đường số 4. Khi rời nhà ga, điện thoại của cô bị mất tín hiệu. Vậy nên cô phải hỏi thông tin từ một người lạ:

Excuse me, where is MacDougal Street? Can you tell me where MacDougal Street is?

Trong câu trên bạn thấy có hai cách đặt câu hỏi. Theo bạn chúng có gì khác biệt không?

Cách hỏi đầu tiên Where is MacDougal Street? Là một câu hỏi trực tiếp.

Cách hỏi thứ hai Can you tell me where MacDougal Street is là một câu hỏi gián tiếp.

Và trong bài viết này, dịch thuật Lightway sẽ cùng các bạn tìm hiểu về chủ đề câu hỏi gián tiếp trong tiếng Anh.

Câu hỏi gián tiếp là gì?

Câu hỏi gián tiếp là một cách lịch sự để hỏi thông tin hoặc đưa ra một yêu cầu. Chúng ta thường dùng chúng để hỏi người lạ hoặc những người chúng ta không quen thân, bao gồm cả đồng nghiệp. Chúng ta cũng dùng chúng để nhờ vả bạn bè, hoặc khi muốn tránh sự thô lỗ trong lời yêu cầu của mình.

Khi bạn đưa ra một yêu cầu trong tiếng Anh, bạn thường sử dụng những khiếm khuyết động từ như can, could và would. Những modal verbs này cũng được dùng để bắt đầu những câu hỏi gián tiếp.

Dưới đây là một số cụm từ phổ biến để đặt câu hỏi gián tiếp:

Can/Could you tell me…?

Do you know…?

Would you mind…?

Do you have any idea…?

Would it be possible…?

Đặt câu hỏi gián tiếp bằng cách nào?

Để đặt một câu hỏi gián tiếp thì chúng ta sẽ bắt đầu bằng những cụm từ vừa nêu bên trên. Sau đó chúng ta thêm vào những câu hỏi mà mình thực sự muốn hỏi, nhưng thay đổi trật tự từ một chút.

Ta cùng xem lại hai câu hỏi ở đầu bài:

Where is MacDougal Street? (Đường MacDougal ở đâu?)

Và cách đặt câu hỏi gián tiếp:

Can you tell me where MacDougal Street is?

Trước tiên, câu hỏi gián tiếp bắt đầu bằng cụm từ can you tell me. Thứ hai, phần còn lại của câu hỏi đã thay đổi trật tự từ thông thường của nó bằng cách đưa động từ to be ra cuối câu. Hay nói cách khác, nó dùng trật tự từ của một câu phát biểu thông thường, và nguyên phần này where MacDougal Street is là một ngữ danh từ.

Vậy thì, nhắc lại, để đặt một câu hỏi gián tiếp thì ta bắt đầu bằng một cụm từ đã nêu, sau đó trong phần chính của câu hỏi ta sẽ thêm vào một trong sáu từ sau where (hỏi nơi chốn), what (hỏi sự việc), when (hỏi thời gian), who (hỏi người), why (hỏi lý do), và how (hỏi cách thức). Tất cả chúng được gọi là Wh-questions. Như trong câu trên ta thấy where được sử dụng để hỏi địa điểm.

Xem thêm về văn phạm:
Quy tắc nhấn trọng âm tiếng Anh
Cách đếm âm tiết (syllable) của một từ tiếng Anh
Hotdog, Firework và cách ghép danh từ trong tiếng Anh

Câu hỏi “có – không” (Yes-No question)

Nhưng đôi lúc một số câu hỏi gián tiếp không bắt đầu bằng Wh-questions. Đó là khi ta chuyển những câu hỏi Yes-No thành dạng hỏi gián tiếp. Ví dụ:

Has the game started yet? (Cuộc chơi bắt đầu chưa?)

Đối với loại câu hỏi thế này thì ta sẽ chuyển sang dạng gián tiếp bằng cách dùng từ if hoặc whether:

Do you know if the game has started yet?

Do you know whether the game has started yet?

Lưu ý, trong mẫu câu gián tiếp thì has không nằm ở đầu câu nữa mà trở về vị trí thông thường của nó trong một câu khẳng định.

Dưới đây là một ví dụ khác về Yes-No question với câu hỏi trực tiếp sử dụng thì hiện tại tiếp diễn:

Are they coming with us? (Họ có đang đến với chúng ta không?)

Và ta sẽ chuyển sang dạng gián tiếp với if hoặc whether:

Do you know whether they’re coming with us?

Nhiều người học tiếng Anh thường quên sửa lại trật từ từ trong phần đặt câu hỏi, mà để nguyên chúng như trong câu hỏi trực tiếp. Hoặc trường hợp phổ biến khác là họ quên thêm if hoặc whether vào. Ví dụ, họ có thể nói: Do you know are they coming with us? Các bạn cần phải tránh những sai sót như vậy nhé.

Nhờ vả cách lịch sự

Khi nhờ vả bạn bè hay người khác thì bạn nên dùng câu hỏi gián tiếp cho lịch sự và thể hiện thái độ cầu thị, nhất là nhờ việc gì khó khăn. Ta hãy xem ví dụ dưới đây:

Can you please help me move on Saturday?

Đây là một câu hỏi trực tiếp, và dù có please thì đối với người Anh nó vẫn nghe khá thô lỗ và trực tiếp. Cách để chuyển nó thành một câu hỏi gián tiếp là ta sẽ sử dụng những cụm từ như Is there any chance, hoặc Would it be possible…?

Is there any chance you could help me move on Saturday? (Có cách nào anh có thể giúp tôi chuyển nhà vào thứ Bảy này không?)

Would it be possible for you to help me move on Sartuday? (Anh có thể nào giúp tôi chuyển nhà vào thứ Bảy này không?)

Những câu hỏi gián tiếp này cho người nghe biết rằng bạn rất trân trọng sự gúp đỡ của họ, và chuyện nhờ vả này là điều họ thực sự cần thiết.

Còn khi bạn nhờ chuyện gì đó khó khăn, thì nên bắt đầu bằng cụm từ I was wondering….

I was wondering if you could help me move on Saturday (Tôi tự hỏi liệu anh có thể giúp tôi chuyển nhà vào thứ Bảy nà)

Bạn có thấy sự khác biệt trong câu này không? Trong câu này chúng ta không đặt dấu “?”. Nó không phải một câu hỏi. Tuy nhiên, khi dùng I wonder hay I was wondering thì thường là để tìm kiếm thông tin, hay nói cách khác nó là một dạng câu hỏi.

I was wondering cũng là cách dùng phổ biến để hỏi thăm hoặc nhờ và một cách lịch sự trong tiếng Anh.

Một ví dụ khác:

Hỏi trực tiếp: Did you finish the report? (Bạn làm xong báo cáo chưa?)

Hỏi gián tiếp: I was wondering if you finished the report (Tôi thắc mắc liệu bạn đã làm xong báo cáo.)