English Study

Tuyển tập thơ Sonnet Shakespeare Việt dịch

5,345 views
tho sonnet của shakespeare

Giới thiệu về thơ Sonnet

Sonnet là thể thơ bắt nguồn từ nước Ý, ban đầu là một thể thơ cung đình, về sau trở nên phổ biến trong quần chúng. Đây là một kiểu thơ cổ của phương Tây, với niêm luật nghiêm ngặt, có thể so sánh với thơ Đường về tuổi đời và sự phức tạp của quy tắc.

Các nhà thơ nổi tiếng với thể thơ này có thể kể đến: Dante,Guido Cavalcanti,và Michelangelo của Ý, Shakespeare,Edmund Spenser,John Donne ,George Herbert; Ronsard,Joachim du Bellay của Pháp.

Thơ Sonnet xuất hiện từ thế kỷ thứ 13, với người khai sáng được cho làGiacomo da Lentini. Tính đến nay đã tồn tại qua 7 thế kỷ với nhiều biến đổi.

Nhìn chung niêm luật của thơ Sonnet như sau: Bài thơ sonnet sẽ gồm 4 khổ, ba khổ 4 bốn và khổ cuối hai câu.

Cách gieo vần trong một khổ đó câu 1 vần với câu 3 và câu 2 vần với câu cuối. 2 câu cuối của khổ cuối sẽ vần với nhau.

Khổ thơ thứ nhất thường là Mở Đề, tác giả nêu lên chủ đề của bài thơ và cảm nhận chung của mình về chủ đề ấy. Khổ 2 và 3 là triển khai đi sâu vào vấn đề, thường liên kết chủ đề với suy tư của mình. Và khổ cuối là một kết luận, một triết lý có tính chất đúc kết.

Trong loạt bài này, Nhóm dịch thuật Lightway xin giới thiệu đến bạn đọc các bài Sonnet nổi tiếng của đại thi hào Shakespeare cho nhóm chuyển dịch.

Người dịch: Kim Lưu


Sonnet 18

Shall I compare thee to a summer’s day?
Thou art more lovely and more temperate:
Rough winds do shake the darling buds of May,
And summer’s lease hath all too short a date;

Sometime too hot the eye of heaven shines,
And often is his gold complexion dimm’d;
And every fair from fair sometime declines,
By chance or nature’s changing course untrimm’d;

But thy eternal summer shall not fade,
Nor lose possession of that fair thou ow’st;
Nor shall Death brag thou wander’st in his shade,
When in eternal lines to time thou grow’st:

So long as men can breathe or eyes can see,
So long lives this, and this gives life to thee.

Dịch thơ

Ôi ngày hạ sánh sao bằng sức trẻ?
Người yêu kiều đằm thắm chẳng phôi pha
Gió tháng Năm hong khô nụ mới hé
Hơi thở mùa hè thoáng chốc bay xa

Kìa vầng dương rạng ngời lửa đỏ
Lại có khi tăm tối nhạt nhòa
Mọi vẻ đẹp đến thời nào đó
Trong hư vô rồi sẽ tan hòa

Nhưng tuổi trẻ không bao giờ phai nhạt
Vẻ đẹp người vĩnh viễn chẳng tiêu tan
Và cái chết không làm người tan nát
Vì trong thơ người sẽ mãi lan tràn

Khi hơi thở chưa tan, mắt loài người còn sáng
Dòng thơ này cùng người sống mãi với thời gian

Dịch nghĩa:

Tôi ví người như một ngày mùa hạ được chăng?
Người yêu kiều hơn và đằm thắm hơn
Đâu như những cơn gió hung bạo tháng Năm thổi rụng những chồi non
Còn hợp đồng mùa hè kí thời hạn sao ngắn ngủi.
(Mùa hè trôi qua nhanh chóng)

Con mắt bầu trời (mặt trời) đôi lúc quá chói chang
Nhiều khuân mặt rực rỡ của nó lại tối tăm;
Và mọi vẻ đẹp đến kì viên mãn sẽ suy tàn
Một cách tình cờ hoặc thuận theo tự nhiên.

Nhưng mùa hè vĩnh cửu trong người sẽ không tàn phai
Vẻ đẹp mà người sở hữu cũng không hư mất
Cái chết cũng không lôi được người vào bóng tối của nó.
Vì người vĩnh cửu trong những dòng thơ bất tử này:

Đến khi nào loài người còn hơi thở và mắt còn sáng
Đến khi đó bài thơ này vẫn còn tồn tại, và nó trao ban cho người sự sống.


Sonnet 55

Original

Not marble, nor the gilded monuments
Of princes, shall outlive this powerful rhyme;
But you shall shine more bright in these contents
Than unswept stone besmear’d with sluttish time.

When wasteful war shall statues overturn,
And broils root out the work of masonry,
Nor Mars his sword nor war’s quick fire shall burn
The living record of your memory.

‘Gainst death and all-oblivious enmity
Shall you pace forth; your praise shall still find room
Even in the eyes of all posterity
That wear this world out to the ending doom.

So, till the judgment that yourself arise,
You live in this, and dwell in lovers’ eyes.

Dịch thơ

Những tượng đài nguy nga đá tảng
Sao trường tồn bằng những vần thơ
Vì trong thơ người rạng ngời tỏa sáng
Đền đài kia theo năm tháng phai mờ.

Mọi công trình xa hoa lộng lẫy
Sẽ nát tan bởi chinh chiến điêu tàn
Nhưng thanh gươm thần chiến tranh rực cháy
Trước người, và thơ, cũng phải tiêu tan.

Qua sự chết và muôn trùng tàn hại
Người hiên ngang tiến vào cõi huy hoàng
Cho hậu thế muôn đời nhớ mãi
Đến tận ngày trời đất tan hoang

Giờ cánh chung người hồi sinh thức dậy
Bởi trong thơ, sức sống vẫn tràn đầy.

Dịch nghĩa:

Không tượng đài hoặc đá cẩm thạch nào
Của bất kì vị hoàng tử nào lại trường tồn cho bằng vần thơ chan chứa này.
Và trong những dòng thơ người tỏa sáng rạng ngời
Hơn tượng đài mục nát và nhơ nhuốc theo thời gian.

Chiến tranh tàn bạo rồi sẽ lật đổ những tượng đài
Và san bằng những kỳ công con người xây dựng
Nhưng ngay cả thanh gươm của thần [chiến tranh] Mar, hoặc ngọn lửa bùng cháy của chiến tranh
Cũng không thể thiêu hủy bài thơ tác hình tượng em đây.

Trước Thần Chết và tất cả những kẻ hủy phá
Em sẽ hiên ngang vượt qua; người sẽ được tán dương
Trong mắt của hậu thế muôn đời
Đến tận ngày thế giới đi vào hủy diệt

Vì vậy, đến ngày phán xét người sẽ hồi sinh
Vì người sống ở đây, cư ngụ trong đôi mắt những kẻ say mê người.


Sonnet 29

Original

When in disgrace with Fortune and men’s eyes,
I all alone beweep my outcast state,
And trouble deaf heaven with my bootless cries,
And look upon myself and curse my fate,

Wishing me like to one more rich in hope,
Featured like him, like him with friends possess’d,
Desiring this man’s art, and that man’s scope,
With what I most enjoy contented least.

Yet in these thoughts myself almost despising,
Haply I think on thee, and then my state,
Like to the lark at break of day arising
From sullen earth, sings hymns at heaven’s gate;

For thy sweet love remember’d such wealth brings
That then I scorn to change my state with kings

Dịch thơ

Kẻ bất hạnh bị người đời ruồng bỏ
Ôm cô đơn khóc cho số phận mình
Tiếng kêu gào trời cao chẳng ngó
Tôi giận đời, nguyền rủa kiếp nhân sinh

Tôi mong gì, giàu sang cùng hi vọng?
Như ai kia tài sắc vẹn toàn
Hay như kẻ đời chẳng sầu lẻ bóng
Nhưng mong nhiều, hồn thêm nặng đa đoan.

Tôi giận mình ôm trăng in đáy nước
Tôi đã có em giữa số phận tôi
Em là tiếng chim bừng lên mộng ước
Tiếng hót vang vọng giữa những tầng trời.

Vì tình yêu em tôi biết mình giàu có
Vua chúa trần đời cũng chẳng thể ban cho.

Dịch nghĩa:

Khi bị Vận Mệnh và loài người ghét bỏ
Tôi cô đơn khóc cho tình trạng bị ruồng bỏ của mình
Và tiếng kêu gào của tôi thật vô dụng vì trời cao chẳng đoái đến sự đau khổ của tôi.
Rồi nhìn lại bản thân tôi nguyền rủa số phận mình.

Tôi ước mình giống kẻ tràn trề hi vọng kia,
Ngoại hình giống hắn ta, và được nhiều bè bạn như hắn ta,
Tôi khát khao tài nghệ hắn và vận may hắn có
Nhưng càng khao khát tôi càng thất vọng.

Tôi căm thù chính tôi bởi những suy nghĩ đó
Rồi tôi chợt nghĩ tới người, và số phận tôi từ đó
Trở nên giống tiếng chim cất tiếng hót buổi bình mình
Từ đất thấp vang tới cổng thiên đàng;

Vì tình yêu ngọt ngào của người nhắc tôi biết tôi giàu sang thế nào
Đến nỗi dù vua chúa có đổi chỗ tôi cũng chẳng màng.


Sonnet 73

Original

That time of year thou mayst in me behold,
When yellow leaves, or none, or few, do hang
Upon those boughs which shake against the cold,
Bare ruined choirs, where late the sweet birds sang.

In me thou seest the twilight of such day,
As after sunset fadeth in the west,
Which by and by black night doth take away,
Death’s second self, that seals up all in rest.

In me thou seest the glowing of such fire,
That on the ashes of his youth doth lie,
As the death-bed whereon it must expire,
Consumed with that which it was nourished by.

This thou perceiv’st, which makes thy love more strong
To love that well, which thou must leave ere long.

Dịch thơ

Ôi ngày ấy trong tôi người sẽ thấy
Mùa thu tàn xơ xác lá vàng phai
Trước gió đông trên cành khô run rẩy
Giữa hoang tàn chim hát khúc bi ai.

Người sẽ thấy trong tôi ngày sắp tắt,
Như vầng dương hiu hắt cuối trời tây
Chút nắng nhạt đêm đen dần vụt bắt
Và đời tôi bóng tối đã phủ đầy.

Người sẽ thấy trong tôi ngọn lửa ấy
Thiêu một thời son trẻ hóa tro than
Trên tàn lụi già nua tôi run rẩy
Phút lìa đời lửa cũng sắp tiêu tan.

Người hãy hiểu, và yêu tôi hơn nữa
Yêu bóng hình người sắp phải tiễn đưa.

Dịch nghĩa:

Vào cuối thu này đây trong tôi người sẽ thấy
Khi lá mùa thu, trơ trụi, lác đác, đong đưa
Trên những cành cây đang run rẩy trước gió lạnh
Tại nơi từng tràn đầy tiếng chim thánh thót, giờ chỉ vang lên bản hợp xướng bi ai, tàn lụi.

Vào ngày ấy người sẽ thấy trong tôi buổi chiều tàn
Khi mặt trời đã khuất bóng đằng tây
Ánh sáng yếu ớt dần bị bóng tối xâm chiếm,
Đêm đen sẽ ụp xuống gian trần.

Người sẽ thấy trong tôi ngọn lửa rực rỡ ấy
Sẽ nằm im lìm trên tro tàn của tuổi trẻ
Vào lúc tàn lụi nó rốt cuộc đã đốt hết
Những gì một thời từng giúp nó cháy bừng

Người hãy hiểu điều ấy và người sẽ yêu tôi mãnh liệt hơn
Yêu một kẻ người sắp vĩnh viễn rời xa.

Người dịch: Kim Lưu

5/5 - (8 votes)

ĐỌC THÊM


BÀI LIÊN QUAN