Trong kỳ trước chúng ta đã tìm hiểu về hợp đồng là gì cũng những kiến thức cơ bản cần có về hợp đồng. Trong phần này chúng ta sẽ nói về dịch thuật hợp đồng
Dịch thuật hợp đồng có từ bao giờ
Khoa dịch thuật xuất hiện khi xảy ra sự tiếp xúc giữa hai nền văn hóa khác nhau với hai ngôn ngữ khác nhau. Khi đó mỗi bên đều có nhu cầu hiểu bên kia cần nói gì, nên họ bắt đầu học ngôn ngữ của nhau, và thông dịch cho nhau hiểu.
Dịch thuật hợp đồng cũng xuất hiện gần như đồng thời, vì sự tiếp xúc giữa hai nền văn hóa thường luôn bao gồm giao thương, mà hợp đồng là một phần bắt buộc giữa các cuộc giao thương, trong đó các bên thỏa thuận với nhau về những gì họ mua bán với nhau.
Các nhà khảo cổ đã tìm thấy những bản hợp đồng song ngữ có từ rất sớm đến từ các nền văn hóa cổ như Ai Cập, Hi Lạp, Trung Quốc v.v. Như vậy có thể khẳng định rằng dịch thuật hợp đồng không phải là khái niệm mới mẻ gì với con người. Ngày xưa cũng thế và bây giờ cũng vậy.
Cũng chính vì đã xuất hiện từ rất lâu nên con người có kinh nghiệm phong phú về dịch thuật hợp đồng. Người ta đã hình thành được cả những chuẩn mực quy tắc cho một hợp đồng và bản dịch của nó. Vậy nên khi tự học dịch thuật, biên dịch viên cần nắm được những quy tắc ấy.
Dịch thuật hợp đồng Anh – Việt
Trong khuân khổ khóa học này Dịch thuật tiếng Anh Lightway chỉ đề cập đến dịch hợp đồng tiếng Anh, vì đây là ngôn ngữ quốc tế bây giờ, tất cả mọi giao dịch giữa hai ngôn ngữ khác nhau đều phải dùng tiếng Anh làm chuẩn.
Dịch thuật hợp đồng Anh – Việt tức là Việt hóa một bản hợp đồng gốc bằng tiếng Anh. Để có thể thực hiện tốt được công việc này đương nhiên biên dịch viên trước hết phải là người giỏi tiếng Anh, là người hoàn toàn làm chủ ngôn ngữ này. Thứ hai biên dịch viên phải nắm vững những nguyên tắc trình bày của một hợp đồng, tùy vào ngành hàng và phân loại của nó, và cuối cùng biên dịch viên phải am hiểu hệ thống thuật ngữ pháp lý và chuyên nghành trong nội dung hợp đồng.
Kích vào đây để xem dịch vụ dịch thuật hợp đồng của nhóm dịch Lightway
Nắm vững được cả ba kỹ năng ấy là chuyện không hề dễ bởi vì mỗi kỹ năng đều đòi hỏi có một thời gian trau dồi luyện tập lâu dài. Từ thực tế đó chúng ta có thể suy ra rằng lực lượng biên dịch viên có đủ sức chuyển ngữ chính xác một hợp đồng, nhất là những hợp đồng lớn, bố cục phức tạp và cách lý giải chi tiết, móc nối các phần với nhau, không đông. Thế nhưng một nghịch lý là trên thị trường hiện nay có rất nhiều công ty dịch thuật giật những tít quảng cáo là có lực lượng cộng tác viên lên tới hàng trăm người, chuyên dịch thuật hợp đồng tiếng Anh. Thực tế ấy không khỏi khiến chúng ta phải băn khoăn và hoài nghi về chất lượng của số đông biên dịch viên này.
Dịch thuật hợp đồng Việt – Anh
Ở chiều ngược lại là dịch thuật hợp đồng từ bản gốc tiếng Việt ra tiếng Anh. Ở chiều này thì kỹ năng tiếng Anh của biên dịch viên còn được đòi hỏi cao hơn ở chiều kia nhiều. Vì nếu kỹ năng tiếng Anh không tốt thì dù có am hiểu hợp đồng và kiến thức pháp lý đi chăng nữa cũng không thể nào diễn đạt được bằng tiếng Anh những nội dung ấy. Về khía cạnh này chúng ta có thể khẳng định dịch thuật hợp đồng Việt – Anh sẽ khó hơn là Anh – Việt, và lượng biên dịch viên đủ khả năng làm điều này sẽ càng ít hơn.
Khách hàng nên cân nhắc trước khi giao hợp đồng cho các công ty dịch thuật, bằng cách chủ động tìm hiểu về biên dịch viên của họ, những người sẽ trực tiếp dịch bản hợp đồng ấy, thay vì chỉ nghe những lời quảng cáo hoa mĩ của công ty dịch thuật, vốn chỉ là đơn vị trung gian mà thôi.
Có thể bạn quan tâm
Hậu quả của một bản dịch kém chất lượng
Một bản dịch kém chất lượng cũng có thể phân làm nhiều loại tùy vào mức độ sai lầm của nó. Chúng ta có thể phân làm ba loại thế này: một là bản dịch đúng, nhưng diễn đạt chưa trôi chảy, chưa mang màu sắc của ngôn ngữ đích; Hai là bản dịch sai một phần nhưng chưa nghiêm trọng, tất nhiên đi kèm theo đó là việc diễn đạt bằng ngôn ngữ đích chưa tốt; và cuối cùng là bản dịch sai nội dung trầm trọng và cách diễn đạt bằng ngôn ngữ đích mắc rất nhiều lỗi văn phạm, từ vựng, bố cục v.v
Trong ba kiểu bản dịch kém chất lượng trên thì đương nhiên loại cuối cùng chúng ta không thể chấp nhận được. Còn hầu hết mọi bản dịch của các công ty dịch thuật hiện nay đều rơi vào kiểu số hai, hoặc số một, tức là ở mức chấp nhận được.
Thế nhưng nếu khách hàng là những công ty lớn, có quy mô quốc tế, hoặc đang có những dự án quan trọng, thì rõ ràng mức độ chất lượng của hợp đồng phải cao hơn thế, phải đạt mức hoàn mỹ, là điều mà đa phần các công ty dịch thuật hiện nay không đáp ứng được. Bởi vì: các công ty dịch thuật không phải đối tượng trực tiếp dịch văn bản, nhưng sẽ trao lại cho biên dịch viên đang ‘có thời gian’ mà họ tìm được. Và biên dịch viên này, trong đa số các trường hợp, chỉ là người biết tiếng Anh đại khái và càng không có kiến thức về hợp đồng.
Hậu quả của một bản dịch kém chất lượng thì thật không biết đâu mà lường, nhỏ thì có thể chỉ là sự phàn nàn từ phía đối tác khi họ đọc bản dịch, nặng thì có thể là mất cả đơn hàng chỉ vì bản dịch kém chất lượng. Cho nên một lần nữa khách hàng cần tỉnh táo, và hỏi han cặn kẽ các công ty dịch thuật về biên dịch viên mà họ sẽ sử dụng.
Kết luận
Hợp đồng là một văn bản quan trọng vì nó ràng buộc và liên quan trực tiếp đến lợi ích thực tế của các bên trong hợp đồng ấy. Vậy nên hợp đồng đòi hỏi phải có sự chính xác tuyệt đối ngay trong khâu biên soạn bằng ngôn ngữ gốc, và chính xác trong khâu biên dịch hợp đồng. Để chắc chắn rằng việc dịch thuật sẽ không gây ra hậu quả đáng tiếc
Biên dịch viên khi nhận dịch một hợp đồng thì cần phải luôn nhớ đến mức độ quan trọng của nó để cố gắng hết sức. Hoặc nhận thấy nếu chưa đủ sức thì không nên nhận dịch chỉ vì muốn kiếm tiền. Biên dịch viên cần tích cực nâng cao kiến thức của mình về pháp lý và hệ thống thuật ngữ, câu văn trong hợp đồng để bản dịch ngày càng hoàn thiện hơn.
