Chào các bạn đến với chuyên mục Học Tiếng Anh Qua Thành Ngữ của Nhóm Dịch Thuật Lightway. Chuyên mục này là một nỗ lực của nhóm để chia sẻ kiến thức tiếng Anh với những bạn muốn tự học tiếng Anh và tự học dịch thuật. Trong bài hôm nay chúng ta sẽ cùng nói về thành ngữ A feather in your hat nhé.
A feather in your cap – lông chim như một biểu tượng
Thế giới của chúng ta là nhà của hàng ngàn loài chim khác nhau, và không có hai loài chim nào giống hệt nhau. Mỗi loài đểu có những đặc tínhduy nhất – như bộ lông của chúng chẳng hạn.
Lông vũ giữ ấm và khô ráo cho chim. Lông vũ cũng giúp chúng bay. Lông vũ có thể rất sặc sỡ, giúp cho chim gõ kiến trông nổi bật trong khu rừng vào một ngày mùa đông lạnh giá.
Con người từ hàng trăm năm nay cũng cài lông chim lên mũ, nhưng không phải chỉ để trang điểm cho đẹp mã bên ngoài, mà còn mang những ý nghĩa khác. Lông chim biểu lộ địa vị, sự thành công, hay thậm chí trong một số trường hợp, cái chết của một người.
Lông chim xuất hiện trong nhiều thành ngữ tiếng Anh phổ biến, chẳng hạn như trong câu you have a feature in your cap.
Cause I don’t wanna go on with you like that
(Anh không muốn tiếp tục với em như vậy)
Don’t wanna be a feather in your cap
(Xin đừng cài lông chim lên trên mũ)
(I Don’t Want to Go on With You Like That của Elton John)
Lông chim là biểu tượng cho vị thế
Lông chim cài trên mỹ (a feather in your cap) là muốn nói tới một thứ gì đó bạn rất hạnh phúc với nó. Lông chim cho bạn cái quyền huênh hoang (bragging rights) – tức là khoe khoang những gì bạn đã làm được.
Lông chim cài trên mũ (a feather in your cap) cũng cho bạn một lợi thế (upper hand), tức là bạn ở vào một vị thế tốt hơn người khác. Ví dụ, trong truyền thông xã hội, thì nếu bạn có hàng triệu follower trên Twitter thì đó có thể coi là một lông chim cài trên mũ vậy. Được tăng lương hay giành một phần thưởng nào đó cũng có thể xem là lông chim cài trên mũ.
Vậy thì đó là thứ bạn có thể tự hào và có thể dùng để thăng tiến.
Trang web Etymology Online (Từ nguyên) viết rằng việc đặt một chiếc lông chim lên mũ hay lên đầu là cách biểu lộ sự thành công trong nhiều nền văn hóa, ‘dường như một cách độc lập’.
Ví dụ, trang web này nói tới nhà văn Anh thể loại du ký là Richard Hansard và tác phẩm năm 1599 của ông tên là Description of Hungary (Mô tả đất nước Hungary):
“It hath (has) been an antient (ancient) custom among them [Hungarians] that none should wear a fether (feather) but he who had killed a Turk …”
Người Hungary có một cổ tục đó là không ai được phép mang lông chim ngoại trừ ai đã giết được một người Thổ Nhĩ Kỳ
Một số bộ lạc thổ dân châu Mỹ cũng tặng lông chim cho ai đó có hành động dũng cảm.
Nắm được ý nghĩa biểu tượng của lông chim sẽ giúp chúng ta diễn đạt sinh động hơn trong những dịch thuật tiếng Anh, nhất là những bản dịch cần sự văn vẻ
Tìm hiểu thêm về thành ngữ khác của chúng tôi: Dont cry over spilt milk
Trong đối thoại, a feather in your head là cách biểu thị sự thành đạt
Câu nói lông chim cài trên mỹ (a feather in your cap) được dùng rộng rãi trong đối thoại, và cả trong âm nhạc. Nhiều bài hát thiếu nhi ở Mỹ hát những ca từ sau đây dù không biết chúng nghĩa là gì
Yankee Doodle went to town riding on a pony;
(Yankee Doodle cưỡi lười vào thị trấn;)
He stuck a feather in his cap and called it macaroni.
(Chàng cài một chiếc lông chim lên mũ và gọi nó là macaroni)
Yankee Doodle keep it up, Yankee Doodle dandy,
(Yankee Doodle cài nó lên, Yankee Doodle thật bảnh)
Mind the music and the step, And with the girls be handy.
(Hãy nghe nhạc và nhảy, cùng với những cô gái trong đôi tay)
(Bài hát Yankee Doodle, dân ca Mỹ)
Bài hát này có từ thời Cách Mạng Mỹ. Một số người cho rằng lính Anh hát bài này để chế nhạo quân địch.
“Doodle” là một từ tiếng Anh thế kỉ 18 để chỉ một kẻ ngu dốt. Và “macaroni”nghĩa là một người ăn diện (Well-dressed). Vậy thì câu nói stuck a feather in his cap and called it macaroni nghĩa là dân bản địa nghĩ rằng họ chỉ việc cài lông chim lên đầu là auto đẹp đẽ.
Ngày nay chúng ta vẫn còn dùng từ doodle và macaroni, nhưng nghĩa thì đã thay đổi hoàn toàn. Doodle ngày nay nghĩa là một tác phẩm đơn giản được sáng tác chóng vánh. Còn macaroni là một tô hủ tiếu.
Cuối cùng trong bài này. Từ Cap có thể dùng cho bất kỳ ai. Trên thực tế cụm từ này có thể dùng cho bất kỳ đối tượng nào bạn muốn. Ví dụ, thắng một giải Oscar thì chắc chắn là một chiếc lông chim cài trên mũ cho bất kỳ diễn viên nào. Và được nhận vào một trường đại học lớn nào đó thì chắc chắn là lông chim cài trên mũ cho một sinh viên bất kỳ.
Các bạn hãy ghi nhớ những từ này để áp dụng vào công việc dịch thuật tiếng Anh nhé.
Hi vọng rằng nói tiếng Anh giỏi sẽ là lông chim cài trên mũ của bạn.
Tìm hiểu thêm về thành ngữ khác của chúng tôi: Pack Animal
Cuối bài xin mời các bạn cùng nghe ca khúc Feather in your cap của Beck
Kim Lưu – Theo VOA Special English
